Fox News hôm thứ Sáu 25/9 (giờ Mỹ) dẫn nhiều nguồn tin giấu tên nói rằng Tổng thống Donald Trump có kế hoạch loan báo bà Amy Coney Barrett là đề cử viên của ông cho Tối cao Pháp Viện để thay thế cố Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg.
Ông Trump dự kiến sẽ thông báo lựa chọn của mình trong một sự kiện được tổ chức tại Tòa Bạch Ốc vào chiều tối thứ Bảy 26/9 (giờ Mỹ). Bà Barrett hiện đang là thẩm phán tại Tòa phúc thẩm liên bang khu vực địa lý thứ 7.
Trả lời câu hỏi của phóng viên tại Căn cứ Không quân Andrews, bang MaryLand trước khi bay tới bang Virginia tổ chức chiến dịch tranh cử, ông không nói sẽ đề cử ai cho vị trí thẩm phán Tối cao Pháp viện. “Các bạn sẽ được biết vào ngày mai”, ông Trump nói.
Bà Barrett đã từng được ông Trump xem xét thay thế cựu Thẩm phán Tối cao Pháp viện Anthony Kennedy khi ông này nghỉ hưu năm 2018. Dù vậy cuối cùng ông Trump đã chọn thẩm phán Brett Kavanaugh và đã được Thượng viện xác nhận thành công. Truyền thông Mỹ thời điểm đó đưa tin rằng ông Trump đã nói ông “sẽ giữ bà [Barrett] cho vị trí của [Thẩm phán] Ginsburg”.
Thẩm phán Barrett là cựu giáo sư tại trường Notre Dame và là một tín đồ Công giáo ngoan đạo. Trong cuộc điều trần xác nhận bà Barrett làm thẩm phán tòa phúc thẩm liên bang khu vực địa lý thứ 7 năm 2017, các thượng nghị sĩ Dân chủ đã lập luận rằng đức tin của bà Barrett có thể khiến phán quyết của bà không được khách quan. Thượng nghị sĩ Dân chủ Dianne Feinstein khi đó nói với bà Barrett rằng: “Tín điều trong bản thân bà quá mạnh mẽ và điều đó là đáng quan ngại”. Cuối cùng, bà Barrett vẫn được Thượng viện bỏ phiếu xác nhận với 55 phiếu thuận, 43 phiếu chống.
Bà Barrett, 48 tuổi, cũng từng làm thư ký cho cố Thẩm phán Tối cao Pháp viện Antonin Scalia.
Bà mẹ của 7 người con này nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của những người bảo thủ có tín ngưỡng – nhóm cử tri quan trọng của Tổng thống Trump.
Ngoài bà Barrett, các ứng viên khác mà ông Trump cân nhắc cho vị trí thẩm phán mới tại Tối cao Pháp viện gồm Thẩm phán Tòa phúc thẩm liên bang khu vực địa lý thứ 11 Barbara Lagoa; Thẩm phán Tòa phúc thẩm liên bang khu vực địa lý thứ 4 Allison Jones Rushing; và Thẩm phán Tòa phúc thẩm liên bang khu vực địa lý thứ 6 Joan Larsen. Ông Trump trong tuần qua đã nhiều lần nói rằng ông sẽ cân nhắc lựa chọn của mình từ 5 nữ ứng viên.
Thẩm phán do ông Trump sắp đề cử nếu được Thượng viện xác nhận sẽ là xác nhận thẩm phán Tối cao Pháp viện thành công thứ ba của tổng thống Mỹ đương nhiệm. Điều đó sẽ là nhiều hơn số thẩm phán Tối cao Pháp Viện mà các tổng thống hai nhiệm kỳ Barack Obama, Bill Clinton và George W. Bush xác nhận. Mỗi vị tổng thống này đề cử thành công hai thẩm phán Tối cao Pháp viện trong 8 năm cầm quyền.
Tuy nhiên, Đảng Dân chủ nói rằng họ sẽ làm mọi cách có thể, kể cả tiến hành luận tội Tổng thống Trump lần hai, để đảm bảo ông không có đề cử thành công thứ ba trong nhiệm kỳ này.
Đảng Cộng hòa tại Thượng viện (53 ghế so với 47 của Đảng Dân chủ) đa số đồng thuận với Tổng thống Trump và Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnel về việc tiến hành chuẩn thuận nhanh đề cử viên thẩm phán Tối cao Pháp viện trước bầu cử.
Cho đến nay chỉ có 2 thượng nghị sĩ Cộng hòa là bà Lisa Murkowski (bang Alaska) và bà Susan Collins (bang Maine) lên tiếng khẳng định họ phản đối xúc tiếp xác nhận thẩm phán trước bầu cử. Nhưng bà Murkowski gần đây đã mềm hóa lập trường về vấn đề này, nói rằng ngay cả khi bà phản đối tiến trình này, thì bà cuối cùng vẫn có thể bỏ phiếu chấp nhận đề cử viên dựa trên năng lực của người này.
Với việc giữ 53 ghế tại Thượng viện, Đảng Cộng hòa hoàn toàn có thể xác nhận thẩm phán Tối cao Pháp viện thành công cho dù mất đi tối đa ba phiếu phản đối từ nội bộ. Khi đó, Đảng Cộng hòa vẫn còn lá phiếu phá vỡ thế cân bằng của Phó Tổng thống Mike Pence.
Xuân Thành